VATANDAŞLIK HUKUKU

Giriş

Vatandaşlık ve Yabancılar Hukuku, bireylerin devletle olan hukuki bağlarını ve yabancıların bir ülkede sahip oldukları hak ve yükümlülükleri düzenleyen önemli bir hukuk dalıdır. Bu alan, hem vatandaşların hem de yabancıların hukuki statülerini belirleyerek, onların devlet içindeki ve dışındaki haklarını ve sorumluluklarını netleştirir. Türkiye'de vatandaşlık ve yabancılar hukuku, 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu ve 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu gibi temel mevzuatlarla düzenlenmiştir.

Türk Vatandaşlık Hukuku, bireylerin Türk vatandaşlığını kazanma, kaybetme ve yeniden kazanma şartlarını belirlerken; Yabancılar Hukuku ise yabancıların Türkiye'ye giriş, çıkış, ikamet, çalışma ve uluslararası koruma taleplerini düzenler. Bu hukuk dalları, uluslararası antlaşmalar ve insan hakları hukuku çerçevesinde de şekillenir.

Bu makalede, Türk Vatandaşlığına geçiş şartları, yabancıların Türkiye'deki hak ve yükümlülükleri, uluslararası koruma ve mülteci hukuku gibi konular detaylı bir şekilde ele alınacaktır. Ayrıca, Türk Vatandaşlığına geçiş ve yabancıların Türkiye'deki hakları ile ilgili örnekler üzerinden pratik uygulamalar açıklanacaktır. Amacımız, Vatandaşlık ve Yabancılar Hukuku alanındaki temel kavramları ve güncel mevzuatı açıklayarak okuyuculara kapsamlı ve anlaşılır bilgiler sunmaktır.

Türk Vatandaşlık Hukuku

Türk Vatandaşlığına Geçiş Şartları

5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu, Türk vatandaşlığının kazanılması ve kaybedilmesine ilişkin hükümleri düzenler. Kanunun 11. maddesi, Türk vatandaşlığının sonradan kazanılması için genel şartları belirler. Buna göre, bir yabancının Türk vatandaşlığına geçiş yapabilmesi için şu şartları taşıması gerekmektedir:

1. Reşit Olmak ve Ayırt Etme Gücüne Sahip Olmak: Başvuru sahibinin reşit olması ve ayırt etme gücüne sahip olması gerekmektedir (5901 Sayılı Kanun, Madde 11/a).

2. İkamet Şartı: Başvuru sahibinin, başvuru tarihinden geriye doğru kesintisiz olarak beş yıl süreyle Türkiye'de ikamet etmiş olması gerekmektedir (5901 Sayılı Kanun, Madde 11/b). İkamet süresi içinde toplam altı ayı geçmemek üzere yurt dışında bulunmak ikametin kesintisizliğini etkilemez.

3. Türkiye'de Yerleşmeye Karar Verdiğini Davranışları ile Doğrulamak: Başvuru sahibinin, Türkiye'de yerleşmeye karar verdiğini gösteren davranışları olması gerekmektedir (5901 Sayılı Kanun, Madde 11/c). Bu davranışlar, Türkiye'de taşınmaz mal edinmek, iş kurmak, yatırım yapmak, Türkiye'ye sürekli olarak yerleşme niyetini göstermek gibi eylemler olabilir.

4. İyi Ahlak Sahibi Olmak: Başvuru sahibinin iyi ahlak sahibi olması gerekmektedir (5901 Sayılı Kanun, Madde 11/ç). Bu, kişinin Türkiye'deki toplumsal düzeni ve kurallara uygun bir yaşam sürmesi anlamına gelir.

5. Yeterli Derecede Türkçe Bilmek: Başvuru sahibinin yeterli düzeyde Türkçe konuşabilmesi gerekmektedir (5901 Sayılı Kanun, Madde 11/d).

6. Geçimini Sağlayacak Gelir veya Mesleğe Sahip Olmak: Başvuru sahibinin, Türkiye'de geçimini sağlayacak gelir veya mesleğe sahip olması gerekmektedir (5901 Sayılı Kanun, Madde 11/e).

7. Milli Güvenlik ve Kamu Düzenine Aykırı Davranışlarda Bulunmamak: Başvuru sahibinin, milli güvenlik ve kamu düzenine aykırı herhangi bir eylemde bulunmaması gerekmektedir (5901 Sayılı Kanun, Madde 11/f).

Bu şartları taşıyan yabancılar, gerekli belgelerle birlikte İl Nüfus ve Vatandaşlık Müdürlüğü’ne başvuruda bulunabilirler. Başvuru süreci, İçişleri Bakanlığı tarafından değerlendirilir ve sonuçlandırılır. Başvurunun olumlu sonuçlanması halinde, başvuru sahibi Türk vatandaşlığını kazanır.

Türk Vatandaşlığının Kaybı

5901 sayılı Kanun, Türk vatandaşlığının kaybı ile ilgili iki temel durumu düzenler: Çıkma ve kaybettirme.

1. Çıkma: Bir Türk vatandaşı, kendi isteği ile Türk vatandaşlığından çıkabilir. Bunun için öncelikle başka bir ülkenin vatandaşlığını kazanmış veya kazanacağına dair belgeye sahip olması gerekmektedir. Vatandaşlıktan çıkma başvurusu, İl Nüfus ve Vatandaşlık Müdürlüğü’ne yapılır ve İçişleri Bakanlığı tarafından değerlendirilir. Çıkma talebi uygun görülürse, kişi Türk vatandaşlığından çıkabilir (5901 Sayılı Kanun, Madde 25).

2. Kaybettirme: Türk vatandaşlığının kaybettirilmesi ise kamu düzeni ve milli güvenlik gerekçeleriyle gerçekleşir. Kanunun 29. maddesi, belirli durumlarda vatandaşlığın kaybettirilmesine imkan tanır. Örneğin, Türkiye ile savaş halinde olan bir ülkede, o ülke lehine hizmette bulunmak veya Türk vatandaşlığına zarar veren faaliyetlerde bulunmak gibi eylemler, vatandaşlığın kaybettirilmesine neden olabilir.

Türk vatandaşlığının kazanılması ve kaybı süreçleri, titizlikle yürütülen hukuki süreçler olup, kişilerin haklarını ve devletin güvenliğini dengeli bir şekilde korumayı amaçlar.

Yabancılar Hukuku

Yabancıların Türkiye'ye Girişi ve Oturma İzinleri

Yabancıların Türkiye'ye girişi, Türkiye'de kalışları ve ikamet izinleri, 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu ile düzenlenmiştir. Bu kanun, yabancıların Türkiye'ye girişinden, ikamet izinlerinden ve sınır dışı edilme süreçlerinden sorumludur.

Giriş ve Vize İşlemleri: Yabancıların Türkiye'ye girebilmesi için geçerli bir pasaporta veya pasaport yerine geçen bir belgeye sahip olmaları gerekmektedir. Bazı ülkelerin vatandaşları, Türkiye'ye girişte vizeye tabidir. Vize başvuruları, Türkiye'nin dış temsilciliklerine yapılır. Türkiye'ye vizesiz girebilen ülkelerin vatandaşları ise belirli bir süre boyunca (genellikle 90 gün) vizesiz kalabilirler.

Oturma İzinleri: Türkiye'de 90 günden fazla kalacak yabancıların, oturma izni alması gerekmektedir. Oturma izni türleri, kişinin Türkiye'de bulunma amacına göre değişir. Oturma izin türleri şunlardır:

• Kısa Dönem Oturma İzni: Turizm, iş görüşmeleri, araştırma gibi kısa süreli amaçlarla Türkiye'de kalacak yabancılar için verilir.
• Aile Oturma İzni: Türk vatandaşı veya Türkiye'de yasal olarak ikamet eden bir yabancının eşi ve çocukları için verilir.
• Öğrenci Oturma İzni: Türkiye'de bir eğitim kurumunda öğrenim görecek yabancılara verilir.
• Uzun Dönem Oturma İzni: Kesintisiz olarak en az sekiz yıl Türkiye'de ikamet eden yabancılara verilir.

Oturma izni başvuruları, Göç İdaresi Genel Müdürlüğü'ne yapılır ve başvuruların sonuçlanması ortalama 90 gün sürer. Oturma izni sahibi yabancılar, Türkiye'de yasal olarak kalma hakkına sahip olur ve izin süreleri boyunca belirli hak ve yükümlülüklere tabi olurlar.

Çalışma İzinleri

Yabancıların Türkiye'de çalışabilmeleri için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'ndan çalışma izni almaları gerekmektedir. Çalışma izni başvuruları, yabancının Türkiye'de bulunma amacına ve çalışma şekline göre değerlendirilir. Çalışma izinleri şu kategorilerde verilir:

• Bağımlı Çalışma İzni: Bir işveren tarafından istihdam edilecek yabancılar için verilir.
• Bağımsız Çalışma İzni: Kendi işini kuracak veya serbest meslek icra edecek yabancılar için verilir.
• Özel Çalışma İzni: Belirli meslek gruplarına (öğretmenler, doktorlar, mühendisler gibi) veya belirli projelerde çalışacak yabancılara verilir.

Çalışma izni başvuruları, Türkiye'deki işveren veya yabancı tarafından yapılır. Çalışma izni verilen yabancılar, Türkiye'de yasal olarak çalışabilir ve sosyal güvenlik sistemine dahil olabilir.

Yabancılar Hukuku, yabancıların Türkiye'deki hukuki statülerini ve haklarını düzenleyerek, onların Türkiye'de güvenli ve yasal bir şekilde yaşamalarını sağlar. Bu süreçte, yabancıların hakları ve Türkiye'nin güvenlik ve kamu düzeni ihtiyaçları dengeli bir şekilde gözetilir.

Uluslararası Koruma ve Mülteci Hukuku

Geçici Koruma

Türkiye, coğrafi konumu nedeniyle birçok mülteci ve sığınmacıya ev sahipliği yapmaktadır. 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu, uluslararası koruma taleplerini ve mülteci statülerini düzenler. Türkiye, özellikle Suriye'deki iç savaş nedeniyle büyük bir mülteci akınına uğramıştır ve bu kişiler için geçici koruma statüsü tanımıştır.

Geçici koruma, kitlesel olarak ülkesinden kaçmak zorunda kalan ve acil koruma ihtiyacı bulunan yabancılara sağlanır. Geçici koruma altındaki kişiler, Türkiye'de belirli hak ve hizmetlerden yararlanabilir. Bu kişiler, Türkiye'de kalış süreleri boyunca barınma, sağlık, eğitim gibi temel hizmetlere erişebilirler.

Mülteci ve Sığınmacı Statüleri

Türkiye, 1951 Mülteci Sözleşmesi ve 1967 Protokolü'ne taraftır. Bu sözleşmelere göre, mülteci statüsü, ırkı, dini, milliyeti, belirli bir sosyal

gruba mensubiyeti veya siyasi görüşü nedeniyle zulme uğrayacağından haklı olarak korkan kişilere verilir. Mülteci statüsü başvuruları, Göç İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından değerlendirilir.

Sığınmacılar ise mülteci statüsü elde etmek amacıyla başvuruda bulunan, ancak başvuruları henüz sonuçlanmamış kişilerdir. Sığınmacılar, başvuru süreçleri boyunca Türkiye'de belirli haklardan yararlanabilirler.

Uluslararası koruma ve mülteci hukuku, Türkiye'nin uluslararası yükümlülüklerine uygun olarak, zor durumda olan yabancılara koruma sağlar. Bu süreçte, Türkiye'nin güvenlik ve kamu düzeni gereksinimleri de dikkate alınır.

Türk Vatandaşlığına Geçiş ve Yabancıların Türkiye'deki Hakları ile İlgili Örnekler

Örnek 1: Türk Vatandaşlığına Geçiş: Ahmet, Almanya'da doğup büyümüş bir Türk vatandaşıdır. Almanya'da yaşayan Ayşe ile evlenir ve çiftin çocukları Ali, Almanya'da doğar. Ali, 18 yaşına geldiğinde Türk vatandaşlığına geçmek ister. Ali, 5901 sayılı Kanun'un 11. maddesi kapsamında gerekli şartları taşıyorsa, başvuruda bulunarak Türk vatandaşlığını kazanabilir.

Örnek 2: Geçici Koruma Altındaki Mülteciler: Suriye'deki iç savaştan kaçan ve Türkiye'ye sığınan bir aile, geçici koruma statüsü altında Türkiye'de yaşamaktadır. Bu aile, geçici koruma kapsamında Türkiye'de barınma, sağlık hizmetleri ve çocukların eğitimi gibi temel ihtiyaçlarını karşılayabilir.

Sonuç

Vatandaşlık ve Yabancılar Hukuku, bireylerin ve yabancıların hukuki statülerini belirleyen ve devletler arasındaki ilişkileri düzenleyen önemli bir hukuk dalıdır. Türkiye'de vatandaşlık ve yabancılar hukuku, 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu ve 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu ile şekillenir. Bu makalede, Türk vatandaşlığına geçiş şartları, yabancıların Türkiye'deki hak ve yükümlülükleri, uluslararası koruma ve mülteci hukuku detaylı bir şekilde ele alınmıştır. Vatandaşlık ve yabancılar hukuku, hem bireylerin haklarını koruyarak hem de devletin güvenlik ve kamu düzeni gereksinimlerini gözeterek, adil ve dengeli bir düzenleme sunar.

Vatandaşlık ve Yabancılar Hukuku'nda Avukatın Önemi

Vatandaşlık ve Yabancılar Hukuku, bireylerin ve yabancıların haklarını koruyabilmek ve yasal süreçlerde rehberlik edebilmek için uzmanlık gerektiren bir hukuk dalıdır. Bu alanda uzmanlaşmış bir vatandaşlık hukuku avukatı, karmaşık yasal süreçleri yönetme konusunda bilgi ve deneyime sahiptir. Avukat Alparslan LEVENT gibi tecrübeli avukatlar, müvekkillerine en etkili ve hızlı çözümleri sunarak onların haklarını en iyi şekilde korur.

Karşıyaka'da bulunan LEVENT Hukuk Bürosu olarak, Vatandaşlık ve Yabancılar Hukuku'ndan doğan her türlü uyuşmazlığın belirlenmesi, uyuşmazlığın çözümü ve her türlü dava ve işlemin takibi konusunda müvekkillerimize hukuki hizmet vermekteyiz. Vatandaşlık hukuku avukatı olarak sunduğumuz hizmetler, yasal süreçlerin her aşamasında müvekkillerimize destek olmayı amaçlar.

Yukarıda bulunan tüm açıklamalar doğrultusunda sizlere LEVENT Hukuk Bürosu olarak İzmir başta olmak üzere tüm illerimizde vatandaşlık ve yabancılar hukuku avukatı olarak aşağıdaki hizmetleri sunmaktayız.

• Türkiye’de yaşamak isteyen yabancıların oturma izni, oturma izni uzatma başvurularının yapılması, takibi ve sonuçlandırılması,
• Türk vatandaşlığının genel başvuru, istisnai başvuru veya evlilik yoluyla kazanılması süreçlerinde detaylı destek sağlanması,
• Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 20’inci maddesinde düzenlenen yatırım veya istihdam oluşturma yoluyla vatandaşlığın kazanılmasında gerekli başvuruların yapılması ve sürecin sonuçlandırılması,
• Türk vatandaşlığının Türk Vatandaşlık Kanunu’nun 21. maddesi uyarınca seçimlik hak kullanılmamasına veya Türk vatandaşlığından çıkma izin belgesine istinaden kaybedilmesi sürecinde müteakiben tekrar vatandaşlık için başvuru yapılması,
• Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanununa tabii tüzel kişiler nezdinde istihdam edilecek yabancılar da dahil olmak üzere, Türkiye’de istihdam edilmesi planlanan yabancıların çalışma izni, çalışma izin uzatım başvurusunun yapılması, takibi ve sonuçlandırılması,
• Türkiye’de çalışma izni edinecek kişilerin de eşi ve çocuklarına da destekleyici yoluyla aile ikamet izni başvurusunun yapılması, takibi ve sonuçlandırılması,
• 5901 Sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu kapsamında, Türk Vatandaşlığını kazanmak isteyen yabancıların vatandaşlık başvuru işlemlerinin yapılması, takibi ve sonuçlandırılması,
• Ulusal topraklardan sınır dışı edilme, bölgeyi terk etme yükümlülüğü, oturma iznini reddedilmesi, oturma izninin yenilenmesinin reddedilmesi durumlarının takibi ve sonuçlandırılması,
• 3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu 13/i bendi kapsamında, Türkiye’de yerleşik olmayan yabancıların Türkiye’de taşınmaz satın alımlarında ödemekle yükümlü olan katma değer vergisinden muafiyet başvuru işlemlerinin yapılması, takibi ve sonuçlandırılması başta olmak üzere, Vatandaşlık ve Yabancılar Hukuku ile alakalı her türlü hukuki hizmeti sunmaktayız.

Bu hizmetler, yabancıların Türkiye'de yasal statülerini sağlamaları, Türk vatandaşlığına geçiş süreçlerinde karşılaştıkları hukuki engellerin aşılması ve çeşitli izin başvurularının takibi gibi konuları kapsar. Vatandaşlık avukatı olarak, müvekkillerimize sunduğumuz bu hizmetler, onların hukuki süreçleri en doğru şekilde yönetmelerini ve haklarını en iyi şekilde korumalarını sağlar. İzmir vatandaşlık ve yabancılar avukatı olarak, LEVENT Hukuk Bürosu, bu alandaki tüm ihtiyaçlarınızı profesyonel bir yaklaşımla karşılamaktadır.