Av. Alparslan LEVENT -Karşıyaka Avukat - İzmir Avukat
Av. Alparslan LEVENT -Karşıyaka Avukat - İzmir Avukat
Av. Alparslan LEVENT -Karşıyaka Avukat - İzmir Avukat

İŞ HUKUKU

İş Hukukunun Tanımı ve Önemi

İş hukuku, işçi ve işveren arasındaki ilişkileri düzenleyen bir hukuk dalıdır. Temel amacı, işçilerin haklarını korumak ve işverenlerin yükümlülüklerini belirlemektir. İş hukuku, toplumsal barışın sağlanması ve ekonomik istikrarın korunmasında önemli bir rol oynar. İş hukuku kuralları, işyerindeki adaleti ve dengeyi sağlamayı hedefler.

Türkiye'de iş hukuku, 4857 sayılı İş Kanunu başta olmak üzere çeşitli mevzuatlarla düzenlenmiştir. İş Kanunu, işçi ve işveren arasındaki iş sözleşmesinden doğan hak ve yükümlülükleri ayrıntılı bir şekilde açıklar. İşçilerin çalışma koşulları, ücretleri, çalışma süreleri, izin hakları ve iş sağlığı ve güvenliği gibi konular iş hukukunun kapsamına girer.

İş hukuku, işçi ve işveren arasındaki ilişkiyi düzenleyerek işyerinde huzurun ve verimliliğin artmasına katkı sağlar. İşçiler, iş hukukunun sağladığı koruma sayesinde işyerinde adil bir şekilde muamele görürken, işverenler de işçilerin haklarına saygı göstererek yasal yükümlülüklerini yerine getirir. Bu denge, işyerinde uzun vadeli başarı ve sürdürülebilirlik için kritiktir.

İş hukuku, işçilerin sendikal haklarını ve toplu iş sözleşmesi yapma haklarını da kapsar. Bu haklar, işçilerin ekonomik ve sosyal durumlarını iyileştirmek için önemli araçlardır. İş hukuku, işçilerin haklarını korurken işverenlerin de işlerini yasal çerçevede yürütmelerine yardımcı olur. Böylece, çalışma hayatında adalet ve eşitlik sağlanır.

İş Sözleşmeleri ve Türleri

İş sözleşmeleri, işçi ve işveren arasındaki iş ilişkisinin temelini oluşturur. İş sözleşmesi, işçinin belirli bir iş karşılığında işverene bağımlı olarak çalışmayı kabul ettiği ve işverenin de bu çalışmanın karşılığında ücret ödemeyi taahhüt ettiği bir anlaşmadır. İş sözleşmeleri yazılı veya sözlü olarak yapılabilir, ancak yazılı iş sözleşmeleri işçinin haklarını koruma açısından daha güvenilirdir.

İş sözleşmeleri, süresine ve niteliğine göre çeşitli türlere ayrılır:

  1. Belirsiz Süreli İş Sözleşmeleri: İş ilişkisinin süresinin belirlenmediği sözleşmelerdir. Bu tür sözleşmeler, iş güvencesi açısından işçiler için avantajlıdır ve işten çıkarma süreçlerinde işçiye daha fazla koruma sağlar. Belirsiz süreli iş sözleşmeleri, işverenin keyfi işten çıkarmalarını zorlaştırarak işçinin iş güvenliğini artırır.

  2. Belirli Süreli İş Sözleşmeleri: İş ilişkisinin belirli bir süre için yapıldığı sözleşmelerdir. Belirli bir işin tamamlanması veya belirli bir süre için yapılan işler için kullanılır. Bu sözleşmelerde, süre sonunda iş ilişkisinin sona ereceği önceden belirlenmiştir. Ancak, belirli süreli iş sözleşmeleri, objektif bir neden olmadan peş peşe yapılamaz. Aksi takdirde, sözleşme belirsiz süreli iş sözleşmesine dönüşür.

  3. Kısmi Süreli İş Sözleşmeleri: İşçinin, normal çalışma süresinin daha azı kadar çalıştığı sözleşmelerdir. Bu tür sözleşmeler, özellikle esnek çalışma saatlerine ihtiyaç duyan işçiler için uygundur. Kısmi süreli iş sözleşmeleri, tam süreli çalışan işçilere göre farklı ücretlendirme ve sosyal haklar düzenlemelerini içerebilir.

  4. Çağrı Üzerine Çalışma Sözleşmeleri: İşçinin, işverenin ihtiyaç duyduğu zamanlarda çalıştığı sözleşmelerdir. Bu sözleşme türünde, işçi belirli bir süre içinde işverenin çağrısına bağlı olarak çalışır. İşçi, çağrı üzerine çalışma durumunda çalışacağı gün ve saatleri önceden bilmelidir.

  5. Deneme Süreli İş Sözleşmeleri: İşçinin, belirli bir deneme süresi boyunca çalıştığı ve bu süre sonunda tarafların iş ilişkisini sürdürüp sürdürmeyeceklerine karar verdikleri sözleşmelerdir. Deneme süresi, en fazla iki ay olabilir, toplu iş sözleşmeleriyle dört aya kadar uzatılabilir.

Bu iş sözleşmesi türleri, işçi ve işverenin ihtiyaçlarına göre düzenlenir ve her biri farklı yasal yükümlülükler ve haklar içerir. İş ilişkilerinin sağlıklı bir şekilde yürütülmesi için doğru iş sözleşmesi türünün seçilmesi önemlidir.

İş Hukukunda İşçi ve İşveren Hakları

İş hukuku, işçi ve işveren haklarını ayrıntılı bir şekilde düzenleyerek taraflar arasında adil bir denge kurmayı amaçlar. İşçi ve işveren hakları, 4857 sayılı İş Kanunu ve ilgili mevzuatla belirlenmiştir.

İşçi Hakları

  1. Ücret Hakkı: İşçiler, yaptıkları iş karşılığında ücret alma hakkına sahiptir. Ücretin zamanında ve tam olarak ödenmesi esastır. İş Kanunu'na göre, ücretin en geç ayda bir ödenmesi gerekmektedir. Ayrıca, fazla mesai ücretleri ve diğer ek ödemeler de zamanında yapılmalıdır.

  2. Çalışma Süresi ve Dinlenme Hakkı: İşçilerin haftalık çalışma süresi en fazla 45 saattir. Bu sürenin üzerindeki çalışmalar, fazla mesai olarak kabul edilir ve ekstra ücretlendirilir. İşçiler, günlük çalışma süresi içinde ara dinlenme hakkına, haftalık olarak ise en az 24 saat kesintisiz dinlenme hakkına sahiptirler.

  3. İzin Hakları: İşçiler, yıllık ücretli izin hakkına sahiptir. İş Kanunu'na göre, bir yıllık çalışma süresini tamamlayan işçiler, en az 14 gün yıllık ücretli izin hakkı kazanırlar. Ayrıca, doğum izni, hastalık izni ve diğer özel izinler de işçi hakları arasında yer alır.

  4. İş Sağlığı ve Güvenliği: İşçiler, sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamında çalışma hakkına sahiptir. İşverenler, iş sağlığı ve güvenliği önlemlerini almak ve işçilere bu konuda eğitim vermek zorundadır. İş kazaları ve meslek hastalıklarının önlenmesi için gerekli tedbirlerin alınması işverenin sorumluluğundadır.

  5. Sendikal Haklar: İşçiler, sendika kurma ve sendikaya üye olma hakkına sahiptir. Toplu iş sözleşmesi yapma, grev ve toplu pazarlık hakları da sendikal haklar kapsamında yer alır.

İşveren Hakları

  1. Yönetim Hakkı: İşverenler, işyerinin yönetimi konusunda geniş bir takdir yetkisine sahiptir. İşveren, işin nasıl ve ne şekilde yapılacağına karar verme, işyerinde düzeni sağlama ve işçileri denetleme hakkına sahiptir.

  2. Fesih Hakkı: İşverenler, iş sözleşmelerini belirli şartlar altında feshetme hakkına sahiptir. İş Kanunu'na göre, işverenin haklı fesih sebepleri arasında işçinin işyerinde ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışları, işyerindeki düzeni bozması ve verimsiz çalışması sayılabilir.

  3. İş Sözleşmesinde Değişiklik Yapma Hakkı: İşveren, iş sözleşmesinde değişiklik yapma yetkisine sahiptir ancak bu değişiklikler işçinin rızası ile yapılmalıdır. İşçiye yapılacak değişiklikler yazılı olarak bildirilir ve işçinin kabulü aranır.

  4. İş Sağlığı ve Güvenliği Denetimi: İşverenler, işyerinde iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin alınmasını sağlamakla yükümlüdür. Bu kapsamda işçilerin sağlık kontrollerini yaptırmak, iş güvenliği ekipmanlarını sağlamak ve gerekli eğitimleri vermek işverenin hakları ve sorumlulukları arasındadır.

  5. Performans ve Verimlilik Denetimi: İşverenler, işçilerin performansını ve verimliliğini denetleme hakkına sahiptir. Bu denetimler, işyerinin verimliliğini artırmak ve iş süreçlerini iyileştirmek amacıyla yapılır.

İş hukuku, işçi ve işveren haklarını dengede tutarak çalışma hayatında adaletin sağlanmasına yardımcı olur. Her iki tarafın da haklarının ve yükümlülüklerinin bilinmesi, iş ilişkilerinin sağlıklı bir şekilde yürütülmesini sağlar.

İş Hukukunda Uyuşmazlık Çözüm Yolları

İş hukuku alanında işçi ve işveren arasında ortaya çıkan uyuşmazlıkların çözümü, hem iş barışının sağlanması hem de tarafların haklarının korunması açısından büyük önem taşır. Türkiye'de iş uyuşmazlıklarının çözüm yolları, çeşitli yasal düzenlemelerle belirlenmiştir. İşte iş hukukunda uyuşmazlık çözüm yolları:

  1. Arabuluculuk: 4857 sayılı İş Kanunu ve 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu kapsamında, işçi ve işveren arasındaki uyuşmazlıkların çözümünde zorunlu arabuluculuk sistemi getirilmiştir. İş uyuşmazlıklarında dava açmadan önce arabulucuya başvurma zorunluluğu vardır. Arabuluculuk, tarafların anlaşmazlığı dostane bir şekilde çözmelerini amaçlayan bir süreçtir. Arabulucunun yardımıyla taraflar, müzakere ederek anlaşmaya çalışır. Anlaşma sağlanamazsa, taraflar dava açma hakkına sahiptir.

  2. İş Mahkemeleri: Arabuluculuk sürecinde anlaşma sağlanamazsa, taraflar iş mahkemelerine başvurabilirler. İş mahkemeleri, işçi ve işveren arasındaki hukuki uyuşmazlıkları çözmekle yetkilidir. İş mahkemelerinde görülen davalar arasında işçi alacakları, iş sözleşmesinin feshi, kıdem ve ihbar tazminatları, fazla mesai ücretleri gibi konular yer alır. İş mahkemeleri, hızlı ve etkin bir şekilde karar vermeyi amaçlar.

  3. Bölge Adliye Mahkemeleri (İstinaf): İş mahkemelerinin kararlarına karşı, taraflar bölge adliye mahkemelerine (istinaf mahkemeleri) başvurabilirler. İstinaf mahkemeleri, iş mahkemelerinin verdiği kararları inceleyerek hukuka uygun olup olmadığını değerlendirir. Bölge adliye mahkemelerinin kararları da tarafları tatmin etmezse, Yargıtay’a temyiz başvurusu yapılabilir.

  4. Yargıtay: İş hukuku davalarında son inceleme merciidir. Yargıtay, bölge adliye mahkemelerinin kararlarına karşı yapılan temyiz başvurularını inceler ve nihai kararı verir. Yargıtay’ın verdiği kararlar kesindir ve bağlayıcıdır.

  5. İdari Çözüm Yolları: İşçi ve işverenler, bazı uyuşmazlıkları idari merciler aracılığıyla çözebilirler. Örneğin, işçi sendikaları ile işveren sendikaları arasında toplu iş sözleşmesi görüşmeleri sırasında ortaya çıkan uyuşmazlıklar, Kamu Görevlileri Hakem Kurulu veya Yüksek Hakem Kurulu gibi idari merciler tarafından çözülebilir.

  6. Sendikal Çözüm Yolları: İşçi sendikaları, üyelerinin haklarını korumak ve geliştirmek amacıyla işverenlerle toplu iş sözleşmesi yaparlar. Toplu iş sözleşmesi görüşmeleri sırasında ortaya çıkan uyuşmazlıklar, grev ve lokavt gibi sendikal eylemlerle çözülebilir. Ancak, bu tür eylemler son çare olarak düşünülmeli ve barışçıl çözüm yolları tükenmeden başvurulmamalıdır.

İş hukuku uyuşmazlıklarının çözümünde temel amaç, taraflar arasında adil bir sonuca ulaşmak ve çalışma barışını korumaktır. Bu süreçte, tarafların hukuki hak ve yükümlülüklerini iyi bilmesi ve yasal yolları doğru kullanması büyük önem taşır.

İş Güvencesi ve İşten Çıkarma Süreçleri

İş güvencesi, işçilerin işlerini kaybetme korkusu yaşamadan çalışabilmelerini sağlayan yasal düzenlemeleri ifade eder. İş güvencesi, işçilerin işyerinde daha verimli ve motive çalışmasını sağlar. Türkiye'de iş güvencesi, 4857 sayılı İş Kanunu ile düzenlenmiştir ve işten çıkarma süreçleri belirli kurallara bağlanmıştır.

İş Güvencesi

  1. Belirsiz Süreli İş Sözleşmeleri: Belirsiz süreli iş sözleşmesi ile çalışan işçiler, iş güvencesinden yararlanır. Bu işçiler, işten çıkarılmaları durumunda kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve işe iade davası gibi haklara sahiptirler.

  2. İşten Çıkarma Sebepleri: İş Kanunu'na göre, işverenin işçiyi işten çıkarabilmesi için geçerli bir sebebinin olması gerekir. Geçerli sebepler, işçinin yetersizliği, işyerindeki davranışları veya işyerinin, işin veya işin gereklerinden kaynaklanan sebepler olabilir. Keyfi işten çıkarmalar, iş güvencesi kapsamında koruma altındadır.

  3. İşe İade Davası: Haksız yere işten çıkarılan işçiler, işe iade davası açabilirler. İş mahkemesi, işçinin haksız yere işten çıkarıldığını tespit ederse, işverenin işçiyi tekrar işe almasına karar verir. İşveren, işçiyi tekrar işe almazsa, tazminat ödemek zorunda kalır.

İşten Çıkarma Süreçleri

  1. İş Sözleşmesinin Feshi: İşverenin iş sözleşmesini feshetmesi durumunda, fesih bildiriminin yazılı olarak yapılması ve fesih sebebinin açıkça belirtilmesi gerekmektedir. İşverenin geçerli bir fesih sebebi olmadan işçiyi işten çıkarması durumunda, işçi kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanır.

  2. İhbar Süresi: İş Kanunu'na göre, iş sözleşmesinin feshi durumunda işverenin işçiye belirli bir ihbar süresi tanıması gerekmektedir. İhbar süresi, işçinin kıdemine göre belirlenir ve iki hafta ile sekiz hafta arasında değişir. İşveren, ihbar süresine uymadan işçiyi işten çıkarırsa, ihbar tazminatı ödemek zorunda kalır.

  3. Kıdem Tazminatı: İşten çıkarılan işçiler, belirli şartlar altında kıdem tazminatı almaya hak kazanır. İş Kanunu'na göre, en az bir yıl çalışmış olan işçiler, işten çıkarıldıklarında veya haklı sebeple iş sözleşmesini feshettiklerinde kıdem tazminatı alabilirler. Kıdem tazminatı, işçinin çalıştığı her yıl için 30 günlük brüt ücret tutarındadır.

  4. Fesih Sebepleri ve Bildirimi: İşveren, iş sözleşmesini feshederken işçiye fesih sebebini açıkça bildirmek zorundadır. Geçerli fesih sebepleri arasında işçinin verimsizliği, işyerinde kurallara uymaması veya işin niteliği ile ilgili sebepler yer alır. İşverenin keyfi fesih yapması durumunda, işçi işe iade davası açma hakkına sahiptir.

İş güvencesi ve işten çıkarma süreçleri, işçi ve işveren arasındaki iş ilişkilerinde adaletin sağlanması açısından kritik öneme sahiptir. İşçilerin haklarının korunması ve işverenlerin yasal yükümlülüklerini yerine getirmesi, iş barışının korunmasına katkıda bulunur.

İş Kazaları ve Meslek Hastalıkları

İş kazaları ve meslek hastalıkları, işçilerin sağlığını ve güvenliğini tehdit eden ciddi sorunlardır. Türkiye'de iş kazaları ve meslek hastalıkları, 4857 sayılı İş Kanunu ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile düzenlenmiştir. Bu düzenlemeler, işçilerin güvenli bir çalışma ortamında çalışmalarını sağlamak amacıyla işverenlere çeşitli yükümlülükler getirir.

İş Kazaları

İş kazası, işçinin işyerinde veya işyeri dışında işin yürütümü sırasında meydana gelen ve işçinin bedensel ya da ruhsal bütünlüğünü olumsuz etkileyen olaylardır. İş kazalarının önlenmesi için işverenler, aşağıdaki önlemleri almak zorundadır:

  1. Risk Değerlendirmesi: İşverenler, işyerindeki riskleri belirleyerek gerekli önlemleri almakla yükümlüdür. Bu, iş kazalarının önlenmesi için temel bir adımdır.

  2. Eğitim: İşverenler, işçilere iş sağlığı ve güvenliği konusunda düzenli eğitimler vermelidir. Eğitimler, işçilerin bilinçlenmesini ve kazalardan korunmasını sağlar.

  3. Kişisel Koruyucu Donanım: İşverenler, işçilere uygun kişisel koruyucu donanım (KKD) sağlamak zorundadır. KKD, işçilerin kazalardan korunmasına yardımcı olur.

  4. Denetim ve Gözetim: İşverenler, işyerinde iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin uygulanıp uygulanmadığını düzenli olarak denetlemelidir.

Meslek Hastalıkları

Meslek hastalığı, işçinin çalıştığı işin niteliğinden kaynaklanan ve sürekli olarak maruz kaldığı faktörler nedeniyle ortaya çıkan hastalıklardır. Meslek hastalıklarının önlenmesi için işverenlerin alması gereken önlemler şunlardır:

  1. Sağlık Gözetimi: İşverenler, işçilerin düzenli sağlık kontrollerinden geçmesini sağlamalıdır. Bu kontroller, meslek hastalıklarının erken teşhis edilmesine yardımcı olur.

  2. Çalışma Koşullarının İyileştirilmesi: İşverenler, çalışma koşullarını iyileştirerek meslek hastalıklarının oluşumunu engellemelidir. Bu, işyerinde uygun havalandırma, ergonomik düzenlemeler ve kimyasal maddelerin kontrolü gibi önlemleri içerir.

  3. Maruziyetin Azaltılması: İşverenler, işçilerin zararlı maddelere ve tehlikeli koşullara maruziyetini en aza indirmek için gerekli tedbirleri almalıdır.

İş kazaları ve meslek hastalıklarının önlenmesi, işçilerin sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamında çalışmalarını sağlar. İşverenlerin yasal yükümlülüklerini yerine getirmesi ve işçilerin de iş sağlığı ve güvenliği kurallarına uyması, işyerinde kazaların ve hastalıkların önlenmesinde kritik öneme sahiptir.

İş Kanunu'nda Haklı Fesih Sebepleri: İşçi Yönünden

4857 sayılı İş Kanunu’nun 24. maddesi, işçiye iş sözleşmesini derhal feshetme hakkı tanıyan haklı sebepleri düzenlemektedir. İşte bu sebepler ve her birinin açıklaması:

I. Sağlık Sebepleri

a. İşin Niteliğinden Doğan Sebepler:
"İş sözleşmesinin konusu olan işin yapılması işin niteliğinden doğan bir sebeple işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlikeli olursa."

Örnek: Kimyasal maddelerle çalışan bir işçi, bu maddelerin sağlığını olumsuz etkilediğini ve işyerinde yeterli güvenlik önlemleri alınmadığını fark ederse, iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebilir.

b. Bulaşıcı Hastalıklar:
"İşçinin sürekli olarak yakından ve doğrudan buluşup görüştüğü işveren yahut başka bir işçi bulaşıcı veya işçinin işi ile bağdaşmayan bir hastalığa tutulursa."

Örnek: Aynı ofiste çalışan bir işçinin, işvereninin bulaşıcı bir hastalığa yakalandığını ve bu hastalığın işçiye bulaşma riskinin yüksek olduğunu öğrenmesi durumunda, iş sözleşmesini feshetme hakkı vardır.

II. Ahlak ve İyi Niyet Kurallarına Uymayan Haller ve Benzerleri

a. Yanıltıcı Bilgiler:
"İşveren iş sözleşmesi yapıldığı sırada bu sözleşmenin esaslı noktalarından biri hakkında yanlış vasıflar veya şartlar göstermek yahut gerçeğe uygun olmayan bilgiler vermek suretiyle işçiyi yanıltırsa."

Örnek: İşveren, işçiye işe alım sırasında vaat ettiği pozisyon ve maaşı sağlamazsa, işçi iş sözleşmesini feshedebilir.

b. Şeref ve Namusa Dokunacak Sözler:
"İşveren işçinin veya ailesi üyelerinden birinin şeref ve namusuna dokunacak şekilde sözler söyler, davranışlarda bulunursa veya işçiye cinsel tacizde bulunursa."

Örnek: İşverenin, işçiye sürekli olarak hakaret etmesi veya cinsel tacizde bulunması durumunda, işçi iş sözleşmesini derhal feshedebilir.

c. Sataşma ve Gözdağı:
"İşveren işçiye veya ailesi üyelerinden birine karşı sataşmada bulunur veya gözdağı verirse, yahut işçiyi veya ailesi üyelerinden birini kanuna karşı davranışa özendirir, kışkırtır, sürükler, yahut işçiye ve ailesi üyelerinden birine karşı hapsi gerektiren bir suç işlerse yahut işçi hakkında şeref ve haysiyet kırıcı asılsız ağır isnad veya ithamlarda bulunursa."

Örnek: İşveren, işçiyi kanuna aykırı bir eyleme zorladığında veya işçiye ve ailesine gözdağı verdiğinde, işçi iş sözleşmesini feshedebilir.

d. Cinsel Tacize Karşı Önlem Alınmaması:
"İşçinin diğer bir işçi veya üçüncü kişiler tarafından işyerinde cinsel tacize uğraması ve bu durumu işverene bildirmesine rağmen gerekli önlemler alınmazsa."

Örnek: İşçi, işyerinde başka bir çalışan tarafından cinsel tacize uğrar ve bu durumu işverene bildirmesine rağmen işveren gerekli önlemleri almazsa, işçi iş sözleşmesini feshedebilir.

e. Ücretin Ödenmemesi:
"İşveren tarafından işçinin ücreti kanun hükümleri veya sözleşme şartlarına uygun olarak hesap edilmez veya ödenmezse."

Örnek: İşverenin, işçinin maaşını sürekli geciktirmesi veya eksik ödemesi, işçinin haklı nedenle fesih hakkını doğurur.

f. Ücretin Eksik Ödenmesi:
"Ücretin parça başına veya iş tutarı üzerinden ödenmesi kararlaştırılıp da işveren tarafından işçiye yapabileceği sayı ve tutardan az iş verildiği hallerde, aradaki ücret farkı zaman esasına göre ödenerek işçinin eksik aldığı ücret karşılanmazsa, yahut çalışma şartları uygulanmazsa."

Örnek: İşçinin, parça başına ücret aldığı bir işte işverenin yeterli iş vermemesi ve bu nedenle işçinin gelir kaybı yaşaması durumunda, işçi iş sözleşmesini feshedebilir.

III. Zorlayıcı Sebepler

a. İşyerinde Çalışmayı Durduracak Zorlayıcı Sebepler:
"İşçinin çalıştığı işyerinde bir haftadan fazla süre ile işin durmasını gerektirecek zorlayıcı sebepler ortaya çıkarsa."

Örnek: İşyerinde meydana gelen yangın veya sel nedeniyle işin uzun süre durması, işçiye iş sözleşmesini haklı nedenle feshetme hakkı verir.

İş Kanunu'nda Haklı Fesih Sebepleri: İşveren Yönünden (400 kelime)

4857 sayılı İş Kanunu’nun 25. maddesi, işverenin iş sözleşmesini derhal feshetme hakkı tanıyan haklı sebepleri düzenlemektedir. İşte bu sebepler ve her birinin açıklaması:

I. Sağlık Sebepleri

a. İşçinin Kendi Kusurundan Kaynaklanan Hastalık veya Engellilik:
"İşçinin kendi kastından veya derli toplu olmayan yaşayışından yahut içkiye düşkünlüğünden doğacak bir hastalığa yakalanması veya engelli hâle gelmesi durumunda, bu sebeple doğacak devamsızlığın ardı ardına üç iş günü veya bir ayda beş iş gününden fazla sürmesi."

Örnek: İşçi, sürekli olarak aşırı alkol tüketimi nedeniyle bir hastalığa yakalanır ve bu hastalık nedeniyle işe üç iş günü ardı ardına veya bir ay içinde beş iş gününden fazla süreyle gelemezse, işveren iş sözleşmesini feshedebilir.

b. Tedavi Edilemeyen Hastalık:
"İşçinin tutulduğu hastalığın tedavi edilemeyecek nitelikte olduğu ve işyerinde çalışmasında sakınca bulunduğunun Sağlık Kurulunca saptanması durumunda."

Örnek: Sağlık Kurulu tarafından işçinin tedavi edilemeyecek bir hastalığa yakalandığı ve bu hastalık nedeniyle işyerinde çalışmasının sakıncalı olduğu tespit edilirse, işveren iş sözleşmesini feshedebilir.

II. Ahlak ve İyi Niyet Kurallarına Uymayan Haller ve Benzerleri

a. Yanıltıcı Bilgiler:
"İş sözleşmesi yapıldığı sırada bu sözleşmenin esaslı noktalarından biri için gerekli vasıflar veya şartlar kendisinde bulunmadığı halde bunların kendisinde bulunduğunu ileri sürerek, yahut gerçeğe uygun olmayan bilgiler veya sözler söyleyerek işçinin işvereni yanıltması."

Örnek: İşçi, işe alım sırasında sahte diploma sunarak işvereni yanıltmışsa, işveren iş sözleşmesini feshedebilir.

b. Şeref ve Namusa Dokunacak Sözler:
"İşçinin, işveren yahut bunların aile üyelerinden birinin şeref ve namusuna dokunacak sözler sarfetmesi veya davranışlarda bulunması, yahut işveren hakkında şeref ve haysiyet kırıcı asılsız ihbar ve isnadlarda bulunması."

Örnek: İşçi, işverene hakaret eder veya işverenin ailesine karşı aşağılayıcı ifadeler kullanırsa, işveren iş sözleşmesini feshedebilir.

c. Cinsel Taciz:
"İşçinin işverenin başka bir işçisine cinsel tacizde bulunması."

Örnek: İşçi, aynı işyerinde çalıştığı başka bir işçiye cinsel tacizde bulunursa, işveren iş sözleşmesini feshedebilir.

d. Sataşma ve Sarhoş Gelme:
"İşçinin işverene yahut onun ailesi üyelerinden birine yahut işverenin başka işçisine sataşması, işyerine sarhoş yahut uyuşturucu madde almış olarak gelmesi ya da işyerinde bu maddeleri kullanması."

Örnek: İşçi, işyerinde sarhoş halde çalışmaya gelir veya işyerinde uyuşturucu madde kullanırsa, işveren iş sözleşmesini feshedebilir.

e. Güveni Kötüye Kullanma ve Hırsızlık:
"İşçinin, işverenin güvenini kötüye kullanmak, hırsızlık yapmak, işverenin meslek sırlarını ortaya atmak gibi doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlarda bulunması."

Örnek: İşçi, işyerinden hırsızlık yaparsa veya işverenin ticari sırlarını rakip firmalara sızdırırsa, işveren iş sözleşmesini feshedebilir.

f. Suç İşleme:
"İşçinin işyerinde, yedi günden fazla hapisle cezalandırılan ve cezası ertelenmeyen bir suç işlemesi."

Örnek: İşçi, işyerinde ciddi bir suç işler ve bu suç nedeniyle yedi günden fazla hapis cezası alırsa, işveren iş sözleşmesini feshedebilir.

g. Devamsızlık:
"İşçinin işverenden izin almaksızın veya haklı bir sebebe dayanmaksızın ardı ardına iki iş günü veya bir ay içinde iki defa herhangi bir tatil gününden sonraki iş günü, yahut bir ayda üç iş günü işine devam etmemesi."

Örnek: İşçi, işverenden izin almadan iki gün üst üste işe gelmez veya bir ay içinde üç gün işe devamsızlık yaparsa, işveren iş sözleşmesini feshedebilir.

h. Görevi Yapmamakta Israr:
"İşçinin yapmakla ödevli bulunduğu görevleri kendisine hatırlatıldığı halde yapmamakta ısrar etmesi."

Örnek: İşçi, kendisine defalarca hatırlatılmasına rağmen görevlerini yapmamakta ısrar ederse, işveren iş sözleşmesini feshedebilir.

ı. İş Güvenliğini Tehlikeye Düşürmek:
"İşçinin kendi isteği veya savsaması yüzünden işin güvenliğini tehlikeye düşürmesi, işyerinin malı olan veya malı olmayıp da eli altında bulunan makineleri, tesisatı veya başka eşya ve maddeleri otuz günlük ücretinin tutarıyla ödeyemeyecek derecede hasara ve kayba uğratması."

Örnek: İşçi, dikkatsiz davranışları sonucu işyerindeki makineleri ciddi şekilde hasara uğratırsa, işveren iş sözleşmesini feshedebilir.

III. Zorlayıcı Sebepler

a. İşyerinde Çalışmayı Durduracak Zorlayıcı Sebepler:
"İşçiyi işyerinde bir haftadan fazla süre ile çalışmaktan alıkoyan zorlayıcı bir sebebin ortaya çıkması."

Örnek: İşyerinde meydana gelen büyük bir yangın veya doğal afet nedeniyle işin durması, işverene iş sözleşmesini feshetme hakkı verir.

IV. Gözaltına Alınma veya Tutuklanma

a. İşçinin Gözaltına Alınması veya Tutuklanması:
"İşçinin gözaltına alınması veya tutuklanması halinde devamsızlığın 17. maddedeki bildirim süresini aşması."

Örnek: İşçi, bir suç nedeniyle gözaltına alındığında veya tutuklandığında ve bu durum işçinin işyerinde devamsızlık süresini aşarsa, işveren iş sözleşmesini feshedebilir.

LEVENT Hukuk Bürosu ile Çalışmanın Avantajları (300 kelime)

LEVENT Hukuk Bürosu, iş hukuku alanında uzmanlaşmış bir hukuk bürosudur. Büromuz, müvekkillerimize geniş bir yelpazede hukuki hizmetler sunarak, işçi ve işveren haklarının korunmasını ve iş uyuşmazlıklarının etkin bir şekilde çözülmesini sağlamaktadır. LEVENT Hukuk Bürosu ile çalışmanın sunduğu avantajlar şunlardır:

Uzmanlık ve Deneyim

LEVENT Hukuk Bürosu, iş hukuku konusunda derin bilgiye ve geniş deneyime sahip avukatlarıyla müvekkillerine profesyonel hizmet sunar. İş hukuku alanındaki uzmanlığımız, işçi ve işveren haklarının korunmasında ve iş uyuşmazlıklarının çözümünde yüksek başarı oranı sağlar. Müvekkillerimize en güncel yasal düzenlemeler hakkında bilgi vererek, hukuki süreçlerde doğru adımları atmaları konusunda rehberlik ederiz.

Kapsamlı Hukuki Hizmetler

Büromuz, iş hukuku kapsamında geniş bir hizmet yelpazesi sunar. İş sözleşmeleri hazırlanması, işçi ve işveren haklarının korunması, iş kazaları ve meslek hastalıkları gibi konularda hukuki danışmanlık sağlar. Ayrıca, işten çıkarma süreçlerinde ve haklı fesih durumlarında müvekkillerimize hukuki destek sunar. İş uyuşmazlıklarının çözümünde arabuluculuk ve dava süreçlerinde de etkin hizmetler veririz.

Kişiye Özel Çözümler

LEVENT Hukuk Bürosu, her müvekkilinin ihtiyaçlarını ve koşullarını dikkate alarak kişiye özel çözümler sunar. Müvekkillerimizin hukuki sorunlarına en uygun ve etkili çözümleri üretiriz. İş ilişkilerinde ortaya çıkabilecek her türlü sorunu önceden tespit ederek, proaktif çözümler geliştiririz. Müvekkillerimizle birebir ilgilenir, onların haklarını en iyi şekilde savunuruz.

Güvenilirlik ve Şeffaflık

Müvekkillerimizle güvene dayalı uzun vadeli ilişkiler kurmayı hedefleriz. Tüm hukuki süreçlerde şeffaflık ilkesine bağlı kalarak, müvekkillerimize her adımda detaylı bilgi veririz. Hukuki hizmetlerimizi en yüksek etik standartlara uygun olarak sunarız. Müvekkillerimizin menfaatlerini korumak için titizlikle çalışır, her zaman onların yanında oluruz.

Hızlı ve Etkili Çözüm

LEVENT Hukuk Bürosu, iş hukuku alanında karşılaşılan sorunların hızlı ve etkili bir şekilde çözülmesini sağlar. Müvekkillerimizin zaman kaybı yaşamaması için tüm hukuki işlemleri en kısa sürede tamamlarız. İş uyuşmazlıklarında, mümkün olan en hızlı şekilde sonuca ulaşmak için çalışırız.

LEVENT Hukuk Bürosu ile çalışarak, iş hukuku alanındaki tüm hukuki ihtiyaçlarınızı profesyonelce karşılayabilir ve güvenle iş hayatınıza devam edebilirsiniz.

İş Hukukunda Avukatın Önemi

Yukarıda bulunan tüm açıklamalar doğrultusunda sizlere LEVENT Hukuk Bürosu olarak İzmir başta olmak üzere tüm illerimizde iş hukuku avukatı olarak aşağıdaki hizmetleri sunmaktayız.

  • İşçi-işveren arasındaki hizmet ilişkisi kapsamında, iş sözleşmelerinin hazırlanması ve müzakere edilmesinde hukuki destek sağlanması,
  • İş Kanunu maddeleri ve iş hukuku mevzuatında yapılan değişiklikler kapsamında, iş sözleşmelerinin hızla revize edilmesi, tüm mevzuat uyumsuzluklarını ortadan kaldırılması,
  • İnsan kaynakları departmanlarına ve yöneticilerine yürürlükteki iş kanunu maddeleri ve mevzuatı hakkında eğitsel amaçlı seminler ve farkındalık arttırma programları düzenlenmesi,
  • Yasal mevzuat ve idari uygulamalar konusunda sürekli bilgilendirme,
  • Şirket üst düzey yöneticilerine iş hukukuna ilişkin eğitsel seminerler verilmesi,
  • Şirketlerin tabi olduğu mevzuat uyarınca şirket çalışanlarına verilecek eğitimlerle ilgili danışmanlık verilmesi,
  • İşçi-İşveren ilişkisi bağlamında, gizlilik ve rekabet yasağı sözleşmesi ve şartlarının hazırlanması,
  • Rekabet etmeme yükümlülüklerinin düzenlenmesi: Büyük ölçekli şirketlerin iş hukukuna ilişkin programlarının şekillendirilmesinde hukuki destek sağlanması,
  • Toplu iş sözleşmeleri müzakerelerinin yürütülmesi ve sözleşmelerin kaleme alınması,
  • Taşeronlarla olan ilişkilerin düzenlenmesi, şirket yönetmeliklerinin oluşturulması ve yönetime destek olunması,
  • İş Hukukunda işçi-işveren ilişkisinden kaynaklanan ihtilaflar kapsamında, şirketlerin insan kaynakları biriminin oluşturulmasının sağlanması ve sorunsuz olarak işleyişinde yasal çerçeve içinde iş hukuku danışmanlığı hizmeti verilmesi,
  • İşçi – işveren arasındaki hizmet ilişkisinden kaynaklanan her türlü uyuşmazlıkların ele alınması ve çözüm yollarının oluşturulması,
  • Grev ve lokavt sürecinde müzakerelerinin sürdürülmesi ve danışmanlık verilmesi,
  • İşçi-İşveren ilişkisi kapsamında, tarafların kanuni yükümlülüklerini yerine getirmelerine yönelik ihtarnamelerin ve gerektiğinde fesih ihtarnamelerinin hazırlanması ve buna ilişkin sürecin takibinin yapılması,
  • İş hukuku dava dilekçelerinin hazırlanması,
  • İş hukuku davalarında, çalışma müfettişleri ve bölge çalışma müdürlükleri tarafından gerçekleştirilen denetimlerle ilgili idari ve hukuki süreçlerde ve İş Hukukuna ilişkin her türlü ihtilafların çözüm sürecinde temsil etme ve hakların savunulması.
  • İşe iade davalarının hazırlanması ve dava sürecinin takibi,
  • Haklı fesih ve sonrasındaki dava süreçlerinin takibi,
  • Kıdem tazminatı ihbar tazminatı fazla mesai ve sair haklara ilişkin olarak açılacak davaların hazırlanması ve dava sürecinin takibi,
  • Hizmet tespit davalarının hazırlanması ve dava sürecinin takibi gibi durumlar başta olmak üzere İş Hukuku ile alakalı her türlü hukuki hizmeti sunmaktayız.